Łajka jakucka – to jedna z najstarszych ras. Archeolodzy potwierdzili ten fakt, gdy wykryto, na terytorium dzisiejszej Jakucji (Arctic tundra, Wyspy nowosybirskie) siedlisko prehistorycznego człowieka z epoki neolitu. Badania radiowęglowe wykazały, że wiek znaleziska szacowany jest na 7800-8000 lat.
Współcześni żyjący przedstawiciele rasy– w znacznym stopniu zachowali wygląd i cechy przodków
Zewnętrznie, Łajka jakucka jest bardzo piękną i elegancką rasą – dość dużą (do 60 cm w kłębie.). Jest to silny, muskularny pies z szeroką, głęboką piersią, okrągłą w przekroju, pewny siebie ze zwiniętym puszystym ogonem , na plecach, ładnym i mądrym pyskiem.
Ma migdałowe oczy z czarną obwódką, które często są przenikliwie niebieskie, chociaż zdarzają się piękne okazy z brązowymi lub różnokolorowymi oczami (przewidziane standardem RCF –Rosyjskiej Federacji Kynologicznej).
Ma grubą, błyszczącą sierść, plamiste wybarwienie, kolor – może być biało-czarny, czarno-biały, szaro-biały, rudo-biały i czysty śnieżnobiały. Suka ma jeden cykl rujowy w roku, zazwyczaj rodzi od 6 do 10 szczeniąt.

Szczególnymi cechami łajki jakuckiej są wielka wytrzymałość oraz odporność na choroby – cechy wytworzone przez wieki w związku z trudnymi warunkami bytowania. Cech te spowodowały, że pies był i jest używany jako zaprzęgowy i myśliwski
Rasa ta jest wykorzystywana do transportu ludzi i towarów na duże odległości. Łajka jakucka jest jednym z najlepszych psów zaprzęgowych.
Te psy mogą chodzić po lodzie i po lekkim wiosennym śniegu, tam gdzie większe zwierzęta (jelenie, konie) ślizgają się lub toną. Łajka jakucka jest w stanie zorientować się w przestrzeni, w każdych warunkach pogodowych, w zamieci szukać skutecznie schronienia, ich intuicja i instynkt zastępują kompas. Psy jedzą to samo co ludzie, i dlatego można razem z nimi zapuszczać się daleko od domu z zapasem jedzenia.
Historycznie łajki pomagały swoim właścicielom w polowaniu na lisy, pieśćce i niedźwiedzie. Bez względu na to, czy ich instynkty łowieckie były rozwijane lub podtrzymywane tresurą albo łowieckim wychowaniem, czy też nie, zachowały się w znacznym stopniu. Daje to możliwość klasyfikowania tych psów także jako rasę łowiecką. Niektóre z osobników nadają się do polowań, na duże zwierzęta, prawie wszystkie polują na wiewiórki, i drobną zwierzynę, nie nadają się do polowania na ptactwo są bezużyteczne: płoszą i rozganiają ptaki leśne i wodne.
Łajka jakucka jest psem Inteligentnym, rozumnym, bystrym z wrodzoną skłonnością do kontaktu z człowiekiem. Jest bardzo przyjazna i niezwykle przywiązana do właściciela – zdolna do maksymalnych poświęceń. Psy tej rasy są znane ze swej szczególnej czujności. Hodowane jako psy domowe, rozwijają cechy psów obronnych. Jednocześnie wyróżniają się powściągliwością – szczekają tylko w razie konieczności. Zazwyczaj Łajka jakucka emituje charakterystyczny dźwięk wycia. Bardzo łatwo się szkolą.
Żywy umysł i charakter sprawiają, że łajka jakucka jest przyjaznym kompanem w domu i towarzyszem na spacerach czy wycieczkach. Nie lubi izolacji, zawsze stara się być wśród ludzi, psów i innych zwierząt (w naszej hodowli łajki żyją w doskonałej komitywie z 3 kotami i 2 psami: berneńczykiem i spanielką). Uwielbia pieszczoty, dzieci mogą je „miętosić” bez końca.